سمیت ویتامین‌ها و مواد معدنی کمیاب در طیور

نوع مقاله : مقاله علمی- ترویجی

نویسنده

دانشجوی دکتری تخصصی تغذیه طیور، گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

چکیده

آثار سمی ویتامین‌­ها و مواد معدنی کمیاب در جیره ممکن است ناشی از تاثیر مستقیم آن­‌ها بر پرنده یا در اثر فعالیت آنتاگونیستی با دیگر مواد مغذی جیره باشد. به نظر می‌­رسد که دریافت بیش از حد ویتامین­‌های محلول در چربی مشکل‌­ساز است و سبب مسمومیت و اختلال در متابولیسم حیوان می­‌شود. به طور مثال ویتامین A نیاز ویتامین D3 پرنده را افزایش می‌­دهد و یا با افزایش دریافت ویتامین D3، می­‌توان آثار سمی ویتامین A را برطرف کرد. مقدار سمی ویتامین E نیز موجب اختلال در متابولیسم کلسیم و فسفر می­‌شود، درحالی­‌که دریافت مقدار زیاد ویتامین D3 سبب تغییر غلظت کلسیم در گردش خون می­‌شود. به طور مثال مس که به منظور درمان یا پیشگیری از اختلالات روده­ای به جیره اضافه می­‌گردد، گاهی موجب مسمومیت می‌­شود. دریافت اضافی ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین A ،D3 و E ‌‌‌می‌تواند بر دیگر ترکیبات معدنی یا ویتامینی اثر سوء بگذارد که همه این‌ها باید به هنگام جیره نویسی طیور مدنظر قرار گیرد. در کل می­‌توان نتیجه­‌گیری کرد که تغییر ناچیز در برخی از ویتامین­‌ها و مواد معدنی کمیاب جیره سبب مسمومیت در پرنده می­‌شود.

کلیدواژه‌ها


Bell, J. M. (1993). “Factors affecting the nutritional value of canola meal: a review”. Canadian Journal of Animal Science, 73(4), 689-697.
Cantor, A. H., Nash, D. M., and Johnson, T. H. (1984). “Toxicity of selenium in drinking water of poultry”. Nutrition Reports International, 29(3), 683-688.
Julian, R. J., Caston, L. J., and Leeson, S. (1992). “The effect of dietary sodium on right ventricular failure-induced ascites, gain and fat deposition in meat-type chickens”. Canadian Journal of Veterinary Research, 56(3), 214.
Leeson, S., Diaz, G. and Summers, J. D. (1995). “Ascites. in: poultry metabolic disorders and Mycotoxins”. 19-26 (University Books).
Morrissey, R.L., Cohn, R.M., Empson Jr, R.N., Greene, H.L., Taunton, O.D. and Ziporin, Z.Z., (1977). “Relative Toxicity and Metabwolic Effects of Cholecalciferol and 25-Hydroxycholecalciferol in Chicks”. The Journal of Nutrition, 107(6), 1027-1034.
Murphy, T.P., Wright, K.E. and Pudelkiewicz, W.J., (1981). “An apparent rachitogenic effect of excessive vitamin E intakes in the chick”. Poultry Science, 60(8), 1873-1878.
Saif, Y. M. (2003). Disease of Poultry (11th Edt), 1027-1102, (Iowa State Press).
Soares Jr, J.H., Kaetzel, D.M., Allen, J.T. and Swerdel, M.R., (1983). “Toxicity of a vitamin D steroid to laying hens”. Poultry Science, 62(1), 24-29.
Tang, K.N., Rowland, G.N. and Veltmann Jr, J.R., (1985). “Vitamin A toxicity: comparative changes in bone of the broiler and leghorn chicks”. Avian Diseases, 416-429.
Taylor, T.G., Morris, K.M.L. and Kirkley, J., (1968). “Effects of dietary excesses of vitamins A and D on some constituents of the blood of chicks”. British Journal of Nutrition, 22(4), 713-721.
Veltmann Jr, J.R. and Jensen, L.S., (1986). “Vitamin A toxicosis in the chick and turkey poults”. Poultry Science, 65(3), 538-545.
Veltmann Jr, J.R., Jensen, L.S. and Rowland, G.N., (1987). “Partial amelioration of vitamin A toxicosis in the chick and turkey poult by extra dietary vitamin D3”. Nutrition Reports International.
Zhou, X.D., Dong, X.F., Tong, J.M., Xu, P. and Wang, Z.M., (2012). “High levels of vitamin E affect retinol binding protein but not CYP26A1 in liver and hepatocytes from laying hens”. Poultry Science, 91(5), 1135-1141.