روش‌های‌ انتقال ژن و استفاده از سلول‌های زایای اولیه و سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونی در تولید طیور تراریخته؛ با رویکرد در زمینه‌های ژنتیکی، پزشکی و داروهای زیستی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام، گروه مهندسی علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 دانشیار فیزیولوژی دام، گروه مهندسی علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دانشجوی دکتری تخصصی ژنتیک و اصلاح نژاد دام و طیور، گروه مهندسی علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

با ظهور ژنتیک مولکولی، ابزارهای مولکولی و بیوانفورماتیک، امکان تعیین ماهیت ژنتیکی صفات مطلوب در گونه‌های مختلف دامی فراهم گردید و با ورود به علم اصلاح‌نژاد دام و طیور، رویکردی جدید در راهبرد‌های اصلاح‌نژادی امکان‌پذیر شده است. اصلاح‌نژاد گسترده برای صفاتی همچون افزایش سرعت رشد و افزایش تعداد تخم‌مرغ‌های تولیدی در یک دوره باعث کاهش عملکرد تولیدمثلی و مقاومت در برابر بیماری‌ها شده است. به همین دلیل استفاده از حیوانات تراریخته به ویژه طیور به عنوان یک مدل برتر ژنتیکی در مطالعات ژنتیکی و فیزیولوژیکی می‌تواند مؤثر باشد. هدف از مطالعه حاضر، معرفی روش‌های مختلف انتقال ژن به ویژه دو روش کاربردی استفاده از سلول‌های زایای اولیه و سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونی در انتقال ژن برای تولید طیور تراریخته به عنوان مدل برتر ژنتیکی در خصوص مطالعات ژنتیکی، پزشکی و دارویی است. روش‌های مختلفی برای انتقال ژن و ایجاد حیوانات تراریخته وجود دارد که دو روش استفاده از سلول‌های زایای اولیه و سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونی بیشترین کاربرد را برای تولید طیور تراریخته دارند. سلول‌های زایای اولیه پیش‌ماده اسپرم و تخمک هستند که برای انتقال اطلاعات ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی به نسل‌های بعدی برنامه‌ریزی شده‌اند. سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونی از طریق فرآیند اسپرماتوژنز، اسپرم تولید می‌کنند. در نتیجه، علم بیوتکنولوژی و ویرایش ژنوم با افزایش تولید غذا و امنیت مواد غذایی و نیز کاربرد گسترده در علم پزشکی و دارویی در جمعیت رو به رشد جهان به سرعت در حال پیشرفت است و می‌توان از آن‌ها برای توسعه اهداف اصلاح‌نژادی در گونه‌های مختلف دامی به ویژه طیور و همچنین ایجاد مقاومت در برابر بیماری‌های عفونی و شرایط جغرافیایی مختلف استفاده کرد. کاربردهای علم بیوتکنولوژی در راهبرد‌های اصلاح‌نژادی دام و طیور بی‌پایان است.

کلیدواژه‌ها


Ashtiani, S.K., Nasr-Esfahani, M.H., Hosseini, S.M., Moulavi, F., Hajian, M., and et al. (2008). “Royana: successful experience in cloning the sheep.” Yakhteh, 10, 193-200.
Brackett, B.G., Baranska, W., Sawicki, W. and Koprowski, H. (1971). “Uptake of heterologous genome by mammalian spermatozoa and its transfer to ova through fertilization.” Proceedings of the National Academy of Sciences, 68(2), 353-357.
Brinster, R.L., and Zimmermann, J.W. (1994). “Spermatogenesis following male germ-cell transplantation.” Proceedings of the National Academy of Sciences, 91, 11298-11302.
Clark, J. and Whitelaw, B. (2003). “A future for transgenic livestock.” Nature Reviews Genetics, 4(10), 825-833.
Divya, D., Shukla, R., Chatterjee, R.N., Sagar, G., Prasad, A.R., and et al. (2021). “Production of Transgenic Chimeric Chicken from Cryopreserved Primordial Germ Cells and its Validation by Developing shRNA Transgenic Chicken Chimera.” Research Square, 1-11.
Fässler, R. (2004). “Lentiviral transgene vectors.” EMBO Reports, 5 (1): 28-29.
Fouad, A.M., and El-Senousey, H.K. (2014). “Nutritional factors affecting abdominal fat deposition in poultry: a review.” Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 27(7), 1057-1068.
Ghadimi, F., Shakeri, M., Zhandi, M., Zaghari, M., Piryaei, A., and et al. (2017). “Different approaches to establish infertile rooster.” Animal Reproduction Science, 186, 31-36.
Ghafouri, F., Sadeghi, M., Bahrami, A., and Miraei Ashtiani, S. (2020). “Identification of genes affecting the amount of abdominal fat in broiler chickens ‎using microarray and RNA sequencing data.” Iranian Journal of animal Science, 50(4), 259-269.
Giassetti, M.I., Ciccarelli, M., and Oatley, J.M. (2019). “Spermatogonial Stem Cell Transplantation: Insights and Outlook for Domestic Animals.” Annual Review of Animal Biosciences, 7, 385-401.
Gordon, J.W., Scangos, G.A., Plotkin, D.J., Barbosa, J.A. and Ruddle, F.H. (1980). “Genetic transformation of mouse embryos by microinjection of purified DNA.” Proceedings of the National Academy of Sciences, 77(12), 7380-7384.
Hammer, R.E., Pursel, V.G., Rexroad, C.E., Wall, R.J., Bolt, D.J., and et al. (1985). “Production of transgenic rabbits, sheep and pigs by microinjection.” Nature, 315, 680-683.
Han, J.Y. (2009). “Germ cells and transgenesis in chickens.” Comparative Immunology, Microbiology and Infectious Diseases, 32, 61-80.
Han, J.Y., Cho, H.Y., Kim, Y.M., Park, K.J., Jung, K.M. and et al. (2020). “Production of quail (Coturnix japonica) germline chimeras by transfer of Ficoll-enriched spermatogonial stem cells.” Theriogenology, 154, 223-231.
Harel-Markowitz, E., Gurevich, M., Shore, L.S., Katz, A., Stram, Y. and et al. (2009). “Use of sperm plasmid DNA lipofection combined with REMI (restriction enzyme-mediated insertion) for production of transgenic chickens expressing eGFP (enhanced green fluorescent protein) or human follicle-stimulating hormone.” Biology of Reproduction, 80(5), 1046-1052.
Herrid, M., Vignarajan, S., Davey, R., Dobrinski, I., and Hill, J.R. (2006). “Successful transplantation of bovine testicular cells to heterologous recipients.” Reproduction, 132, 617-624.
Houdebine, L.-M., (2002). “Animal transgenesis: recent data and perspectives.” Biochimie, 84, 1137-1141.
Jiang, Z.Q., Wu, H.Y., Tian, J., Li, N. and Hu, X.X. (2020). “Targeting lentiviral vectors to primordial germ cells (PGCs): An efficient strategy for generating transgenic chickens.” Zoological Research, 41(3), 281.
Kanatsu-Shinohara, M., Kato, M., Takehashi, M., Morimoto, H., Takashima, S., and et al. (2008). “Production of transgenic rats via lentiviral transduction and xenogeneic transplantation of spermatogonial stem cells.” Biology of Reproduction, 79, 1121-1128.
Li, B., Sun, G., Sun, H., Xu, Q., Gao, B., and et al. (2008). “Efficient generation of transgenic chickens using the spermatogonial stem cells in vivo and ex vivo transfection.” Science in China Series C: Life Sciences, 51, 734-742.
Miao, X.-Y. (2011). “Production of transgenic animals using spermatogonial stem cells.” Agricultural Sciences in China, 10, 762-768.
Min, S., Qing, S.Q., Hui, Y.Y., Zhi, F., Rong, Q.Y., and et al. (2011). “Generation of antiviral transgenic chicken using spermatogonial stem cell transfected in vivo.” African Journal of Biotechnology, 10(70), 15678-15683.
Motono, M., Yamada, Y., Hattori, Y., Nakagawa, R., Nishijima, K.-i., and et al. (2010). “Production of transgenic chickens from purified primordial germ cells infected with a lentiviral vector.” Journal of Bioscience and Bioengineering, 109, 315-321.
Mozdziak, P.E., and Petitte, J.N. (2004). “Status of transgenic chicken models for developmental biology.” Developmental Dynamics, 229, 414-421.
Mukae, T., Okumura, S., Watanobe, T., Yoshii, K., Tagami, T. and et al. (2021). “Production of Recombinant Monoclonal Antibodies in the Egg White of Gene-Targeted Transgenic Chickens.” Genes, 12(1), 38.
Nakamura, Y., Usui, F., Ono, T., Takeda, K., Nirasawa, K., and et al. (2010). “Germline replacement by transfer of primordial germ cells into partially sterilized embryos in the chicken.” Biology of Reproduction, 83, 130-137.
Nakamura, Y., Yamamoto, Y., Usui, F., Mushika, T., Ono, T., and et al. (2007). “Migration and proliferation of primordial germ cells in the early chicken embryo.” Poultry Science, 86, 2182-2193.
Park, T.S., Jeong, D.K., Kim, J.N., Song, G.H., Hong, Y.H., and et al. (2003). “Improved germline transmission in chicken chimeras produced by transplantation of gonadal primordial germ cells into recipient embryos.” Biology of Reproduction, 68, 1657-1662.
Perry, A.C., Wakayama, T., Kishikawa, H., Kasai, T., Okabe, M., and et al. (1999). “Mammalian transgenesis by intracytoplasmic sperm injection.” Science, 284, 118.
Rasouli-Gharehsaghal, K., Shakeri, M., Zhandi, M., Amini, H.R., Yousefi, A.R. and Asadirad, M., (2020). Improvement of in vitro proliferation of cockerel spermatogonial stem cells using different combinations of growth factors. British Poultry Science, 61(6), 660-668.