بررسی علم بیوتکنولوژی و روش‌های ایجاد حیوانات ترانس‌ژنیک

نوع مقاله : مقاله علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی ژنتیک و اصلاح نژاد دام و طیور گروه مهندسی علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 استادیار ژنتیک و اصلاح نژاد دام، گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده

حیوان واجد ژن بیگانه (ترانس ژن)، علاوه بر ماده ژنتیکی خود، مقداری ماده ژنتیکی اضافی با منشاء خارجی را نیز دارا است. برای دستیابی به هدف‌های مورد نظر در ایجاد این حیوانات، جانور ترانس‌ژنیک باید توانایی انتقال ترانس ژن به نسل‌های آینده را دارا باشد؛ از این رو، ترانس ژن باید در دودمان‌های سلول‌های جنسی نیز وارد شود. در عملیات ترانس‌ژنزیس (فنون مربوط به تولید حیوانات ترانس‌ژنیک) و به دلایل متعدد، پژوهشگران، بیشتر از دو گونه سلولی استفاده می‌کنند: اووسیت لقاح یافته و سلول‌های پایه‌ای جنینی. اولین جاندار تراریخته در سال 1973 توسط استنلی کوهن و هربرت بویر ایجاد شد. واژۀ حیوان تراریخته اولین بار توسط گاردن و ردل در سال 1980 به کار برده شد. این اصطلاح اشاره به انواع خاصی از موجودات پر‌سلولی دارد که ساختار ژنتیکی آن‌ها با وارد شدن ژن‌های بیگانه از سایر گونه‌ها بدون استفاده از روش تولیدمثل طبیعی حیوان و عمدتاً از طریق روش‌های آزمایشگاهی دچار تغییر شده است، این حیوانات حامل یک قطعه ژنوم بیگانه که وارد ژنوم آن‌ها شده و مطابق قوانین مندلی به ارث می‌رسد، هست. در این روش از سلول‌های پایه‌ای جنینی مهندسی شده استفاده می‌کنند. این سلول‌ها به سهولت در محیط کشت، رشد می‌کنند و پژوهشگران قادراند که به راحتی سلول‌های پایه‌ای جنینی را مورد دستکاری ژنتیکی قرار دهند و سپس به کمک ژن‌های نشانگر انتخابی، سلول‌های مورد نظر را گزینش کرده و آن‌ها را در یک بلاستوسیت گیرنده تزریق کنند و بلاستوسیت حاصل را در رحم مادر پرورش دهنده بکارند تا حیوان ترانس‌ژنیک ایجاد شود. نخستین تجربه از نوع تزریق داخل سیتوپلاسمی، با استفاده از ژن رمز‌کننده پروتئین فلوئورسنت سبز انجام گرفت. زمانی که این ژن در این بافت بیان شود بافت در زیر پرتو UV، پرتو سبز ساطع می‌کند. با این روش مناسب، بیان یا عدم بیان ترانس ژن را می‌توان مشخص کرد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار