مطالعه انواع دام‌های وابسته به مرتع و تأثیرات چرای آن‌ها بر مراتع

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح نژاد دام، گروه علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، البرز، ایران

2 دانشجوی کارشناسی مهندسی طبیعت، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، البرز، ایران

چکیده

حیات دامداری کشور به مراتع وابسته است و آنچه اکنون گوسفنداری در ایران را توجیه می‌کند، استفاده از مراتع است که بدون هزینه یا با هزینه‌ی کم استفاده می‌شوند. معمولاً گوسفند را در فصول مناسب به چرا می‌برند، اگرچه انتخاب زمان چرا در هر نقطه بستگی به شرایط آب و هوایی، ارتفاع، نوع خاک و بالاخره نوع گیاه دارد. در نقاطی که مراتع غنی وجود دارد، پرورش گوسفند نیز پربازده بوده و می‌توان نژادهای گوشتی و شیری را پرورش داد، ولی در شرایط فقر مرتع، پرورش نژادهای کم توقع بومی و کوچک جثه مناسب‌تر می‌باشد. چرای طولانی مدت باعث تغییر قابل توجه ترکیب گیاهی و سوق مرتع به پوششی از گیاهان نامطلوب می‌گردد. مراتع سرمایه‌های ملی خدادادی هستند و باید به شکل صحیح برای تعلیف دام‌ها استفاده شوند. از جمله اصولی که در این رابطه مورد توجه قرار می‌گیرد، توجه به ظرفیت مرتع و رعایت زمان ورود و خروج دام از مرتع است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of rangeland-dependent livestock and the effects of their grazing on rangelands

نویسندگان [English]

  • Milad Rezaei Sinaki 1
  • Kimia Javaheri 2
1 M.Sc. Student of Animal Breeding and Genetics, Department of Animal Science, College of Agriculture and Natural Resources at the University of Tehran, Karaj, Iran
2 B.Sc. Student of Nature Engineering, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, College of Agriculture and Natural Resources at the University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

The livestock life of the country depends on rangelands, and what justifies sheep farming in Iran now is the use of rangelands, which are used free of charge or at low cost. Sheep are usually grazed in the convenient seasons, although the choice of grazing time at any point depends on climatic conditions, altitude, soil type, and finally the type of plant. In areas where there are rich pastures, sheep breeding is also productive and meat and dairy breeds can be bred, but in poor pasture conditions, it is more appropriate to breed low-expected native and small breeds. Prolonged grazing causes a significant change in plant composition and leads to the cover of undesirable plants. Rangelands are God-given national assets and must be used properly to raise livestock. One of the principles that is considered in this regard is to pay attention to the capacity of the rangeland and to observe the time of entry and exit of livestock from the rangeland.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rangelands
  • Sheep
  • Grazing
  • Livestock
  • Animal husbandry
ارزانی، ح.، مهرابی، ع.، آذرنیوند، ح. و نیکخواه، ع. (1383). "حداقل مساحت مورد نیاز دامداران عشایری استان لرستان." سومین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، کرج، انجمن مرتعداری ایران، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 16ص. قابل دسترس در: https://www.civilica.com/Paper-RRMI03-006.html.
حبیبیان، ح.، مهرابی، ع.، ارزانی، ح. و شوکت فدایی، م. (1383). "بررسی و مقایسه میزان وابستگی تغذیه‌ای دام به منابع مرتعی و غیر مرتعی بین عشایر اسکان یافته خودجوش و هدایت شده در دشت بکان استان فارس." همایش ملی ساماندهی جامعه عشایر ایران، تهران، 1ص. قابل دسترس در: https://www.civilica.com/Paper-NCOTI01-018.html.
حیدریان آقاخانی، م.، نقی پور برج، ع. و دیانکی تیلکی، ق. (1387). "راهکارهایی برای تعادل دام و مرتع در ایران." همایش منطقه‌ای کشاورزی محور رشد و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، خرداد 1387، 8ص.
خادمی، م. (1383). "برخی مشکلات طرح‌های مرتعداری و سرمایه‌گذاری در مراتع کشور و راه حل‌ها." سومین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، کرج، انجمن مرتعداری ایران، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 5ص. قابل دسترس در:  https://www.civilica.com/Paper-RRMI03-022.html.
شوکت فدایی، م. و احمدیان، س. (1394). "رابطه دام و مرتع." انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ سوم، تهران، ایران.
یاض، م. (1391). "مقایسه عملکرد اقتصادی گوسفند و بز متکی به مرتع در استان تهران و اصفهان." فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 19(3): 432-442.
قنبری، ص.، عصفوری، ر. و اسکندری نسب، م. (1383). "استفاده از ژن چند قلوزایی FecB در گوسفند، راهکاری برای کاهش فشار بر مراتع کشور." سومین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، کرج، انجمن مرتعداری ایران، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 8ص. قابل دسترس در:  https://www.civilica.com/Paper-RRMI03-046.html.
محمدی، ح.، صابری، م.، صفری، ب. و طویلی، ع. (1387). "نگرشی نو به تعادل دام و مرتع در ایران." دومین همایش منطقه‌ای منابع طبیعی و محیط زیست، ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان، 7ص. قابل دسترس در: https://www.civilica.com/Paper-RCNRE01-057.html.
Reece, P.E., Schacht, W.H., and Volesky, J.D. (2007). “Skillful grazing management on semiarid rangelands.” University of Nebraska-Lincoln, Extension Publication, EC 162.
Rinehart, L. (2008). “Pasture, Rangeland and Grazing management.” A Publication of ATTRA- National Sustainable Agriculture Information Service, 20.